Powrót

Wrócił. Wrócił cały, lekko pogryziony przez muchy końskie i dwa komary, uśmiechnięty i zadowolony. Oddany w moje ręce przez opiekuna ich grupy pana Kacpra. Nie było z Julkiem żadnych problemów. Tęsknota standardowo pojawiała się wieczorami, przed snem. Okiełznana, nie rozprzestrzeniała się dalej. 

W ostatni kolonijny wieczór było pożegnanie. Każdy z uczestników otrzymywał dyplom i uścisk prezesa. Tu: kierowniczki kolonii jednej z ulubieńszych nauczycielek Angeliki Jabłońskiej. 

Julek podchodzi. Graba. Dziękuję. Bez tulić. Poważny gość. I takiego go odnajduję po przyjeździe. Samodzielnego, ogarniętego, dojrzalszego.

Tegoroczny turnus dla uczniów szkół podstawowych był dziesięciodniowy, a nie dwutygodniowy. Jedni rodzice czekający na przyjazd dzieci mówili, że stowarzyszenie chciało przez to ograniczyć koszty kolonii, drudzy rodzice mówili, że to najbardziej optymalny czas dla kolonistów. Im dłużej, tym więcej trudnych zachowań wynikających z tęsknoty. Z pozycji rodzica, z naszej pozycji lepiej, gdy kolonia trwa dwa tygodnie. Zawsze to o cztery dni dłużej zagospodarowane wakacje i o cztery dni dłuższy okres wytchnienia. Potrzebny jak tlen dla każdego rodzica ON. Nie narzekam. Doceniam te dziesięć dni. Wdzięczna jestem, że Julek mógł doświadczać takiego wyjazdu.

W tym roku ten czas bez Julka wykorzystaliśmy na mały remont jego pokoju. Wymieniłam starą kanapę na łóżko, Krzyś przemalował jedną ścianę na czarno, Radek poprzestawiał meble. Ja zrobiłam totalny remament wśród planszówek, książek, puzzli, pomocy szkolnych. Z wielu tych rzeczy Julek zwyczajnie wyrósł. Tak jak z ubrań, które również dokładnie przejrzałam. Z niedużego remontu, który jednak zajął nam pięć popołudniowych pór, wyłonił się pokój nastolatka. Wspólnie dokonane zmiany wyszły nader korzystnie. Ciekawi byliśmy reakcji Julka. 

Julek wszedł do pokoju. Usiadł na nowym łóżku. Uważnie rozejrzał się. Szeroko do nas uśmiechnął i rzekł: - Dobrze. Zmianę zaakceptował. Odetchnęliśmy z ulgą. 

Bęsia 2025

Kolonie ze Stowarzyszeniem Bardziej Kochani to gwarancja kadry, która doskonale zna charaktery naszych dzieci i zespół Downa ma rozpisany na czynniki pierwsze. Oczywiście nie ma jednej recepty na wszystkie dzieci, ale pewne zachowania, upodobania, reakcje są wspólne i bardzo charakterystyczne. Nie mówię, że przez to jest łatwiej. Na pewno mniej zaskakująco. 

Kadra gwarantuje też dobrze zorganizowany czas, przeznaczony na rozrywkę, aktywność ruchową, czas wolny, posiłki. Wszystko we właściwych proporcjach. Jednej rzeczy kadra nie jest w stanie zagwarantować - pogody. Ale przy dobrze zorganizowanym czasie pogoda to drugorzędna sprawa. Prawda?

Z Bęsi doganiały mnie uśmiechnięte zdjęcia Julka, głównie w gronie innych dzieci. W przyjaznym, kolorowym otoczeniu. Początkowo Julek wydzwaniał do nas intensywnie, natrętnie, po kilka, w porywach do kilkunastu razy dziennie. Nie można było porozmawiać, bo w tle słychać było śmiechy, dogadywania <tak>/<nie>. Istna kakofonia dźwięków. Taka kolonijna zabawa. Dobrze, że Julek ma ograniczoną liczbę kontaktów. Wydzwaniał do Radka, Krzyśka, babć, Dziadka Zygmunta i do mnie. Z tym samym akompaniamentem. Z każdym dniem tych telefonów było mniej. Na szczęście. Następowało naturalne nasycenie grą w telefon. Ja tylko miałam niedosyt - nie pogadałam z Julkiem tak zwyczajnie, po naszemu. Trudno. Raz tylko Julek oddał telefon opiekunowi ich grupy panu Kacprowi, z którym ucięliśmy sobie small-talk. Bez jakichś konkretów. Poza jednym - z Julkiem nie ma żadnych problemów.

Ogromną zaletą tych wyjazdów jest obecność kolegów i koleżanek, których Julek zna nie tylko z klasy, ale też ze szkoły. Nie jestem w stanie samodzielnie zagwarantować Julkowi takiej ekipy na wakacje. To naturalne, że nastolatek ciągnie w stronę grupy rówieśniczej. Bez względu na stan chromosomów. Jestem ciekawa Julka odczuć. Może mi kiedyś opowie. Cieszę się, że mój syn może doświadczać bogactwa emocji związanych z pobytem bez mamy i bez taty. Musi samodzielnie zmierzyć się z dyskomfortem wielu sytuacji. Może bardziej asertywnie zareagować. Musi sam ogarniać swoje sprawy, z rozproszonym na cztery osoby, wsparciem opiekuna. Bo poza oczywistą rozrywką i frajdą z przebywania z kumplami, są przecież trudniejsze momenty. Te również trzeba zaopiekować. Samemu. Bez mamy i bez taty. Cenna rzecz.

Wyjazd na II turnus kolonii Bardziej Kochanych w Bęsi sfinansowaliśmy ze środków zgromadzonych na Julka subkoncie w Fundacji Dzieciom "Zdążyć z Pomocą". Dziękujemy ❤

Z Antkiem najlepszym kumplem 

Wyjazd na kolonię

Tegoroczny grafik wakacyjny nieco nam się zagęścił. Wyjazd do Zakopanego mieliśmy zarezerwowany na początku stycznia. Terminy kolonii z Bardziej Kochanymi pojawiły się miesiąc później. Trochę mnie zaskoczyła data drugiego turnusu dla uczniów szkół podstawowych, którego kierownikiem jest nauczycielka z Julka szkoły - Angelika Jabłońska. Wyjazd nie był na przełomie lipca i sierpnia jak w ubiegłym roku, ale na początku lipca. Konkretnie kolonia zaczynała się w poniedziałek, 7 lipca. W sobotę mieliśmy kończyć nasz tygodniowy pobyt w Zakopanem. 

Byłam trochę niespokojna, czy dla Julka nie będzie to za szybko. Ledwo wróci do domu, rozpakuje swój plecak, gdy zaraz będzie musiał go znowu pakować. Sprawy logistyczno-organizacyjne (przede wszystkim pranie, bo inne potrzebne rzeczy, które można było ogarnąć wcześniej, przygotowałam jeszcze przed naszym wyjazdem) wiedziałam, że załatwię. Dopiero wyjeżdżając do Zakopanego, z kalendarzem w ręku pokazałam Julkowi, kiedy jedzie na kolonię. Dla niego jednak ważniejsze było, kto jedzie. W tym roku aż piątka z siedmiu uczniów 5a. Mocna ekipa. Z Dominikiem Małym został nawet przyporządkowany do jednej grupy.  

Julek nie wykazywał niechęci do wyjazdu. Aktywnie uczestniczył w szykowanie rzeczy, pakowaniu walizki. Sam przygotował swój plecak. Zabrał ulubionego jaśka. Absolutnie był gotowy na wyjazd na kolonię. Kierunek: ośrodek wypoczynkowy w Bęsi na Mazurach. 

W ubiegły poniedziałek odstawiłam kolegę na zbiórkę. Wesoło machał do mnie z odjeżdżającego autobusu.

Krótkie podsumowanie

Tydzień w Zakopanem minął szybko. Błyskawicznie. Bardzo skutecznie odciął od codziennej rutyny. Naładował słońcem, zmęczeniem górskimi wycieczkami, wieczornymi spotkaniami ze współtowarzyszami tego wyjazdu. Było intensywnie, kolorowo, przyjemnie. 

Julek miał swoich kumpli i kumpele. Wędrował bez marudzenia. Nie były potrzebne motywacyjne gadki. I choć nadal nie jest to ulubiona aktywność mojego młodszego syna, to jednak cieszę się, że potrafi wędrować. Znamy jego możliwości, znamy jego ograniczenia, nie forsujemy nic na siłę. 

Wracaliśmy do domu spełnieni, z lekkim niedosytem. W pośpiechu prałam stertę ubrań Julka wdzięczna za słońce, wiatr i upał (którego tak normalnie nie lubię). Chłopak miał półtora dnia na relaks z padem w ręku. W poniedziałek o poranku wiozłam go na kolejną przygodę. 

Rysy

Na Rysy chcieliśmy wejść już dwa lata temu. Ale, że wydało nam się to trochę za bardzo z rozpędu, bez przygotowania, zdecydowaliśmy, że zrobimy to za kolejnym pobytem. Grupa chętnych wynosiła wtedy kilka osób, w tym Ada z zespołem Downa. 

Jadąc w tym roku miałam przestudiowane wszystkie wskazówki, rady, konieczne i nieobowiązkowe rzeczy, przede wszystkim szlak. Miałam, mieliśmy dobrze przeanalizowaną trasę. Od początku wiedzieliśmy, że pierwszy raz z Rysami zmierzymy się od strony słowackiej. Kwestią było tylko ustalenie startu (do parkingu Popradzkie Pleso z Zakopanego jedzie się grubo ponad godzinę, w niekorzystnym momencie nawet 1,5 godziny) i złapanie okienka pogodowego (na tym wyjeździe aura wyjątkowo nam sprzyjała). 

Ostatecznie wybraliśmy czwartek na wycieczkę na Rysy. We wtorek wykupiliśmy ubezpieczenie (za ewentualną akcję ratunkową na Słowacji trzeba słono płacić). Kasiu, dziękuję raz jeszcze za ogarnięcie naszej grupy! W środę wypożyczyliśmy kaski (tylko dwie osoby je założyły wchodząc na szczyt). We czwartek ustawiliśmy pobudkę na 3:00. O w pół do czwartej ruszyliśmy w dwa samochody. Dziewięcioosobowa, zaspana grupa gotowa na przygodę. 

O tej porze nawet Zakopane smacznie śpi. Droga była pusta. Na parking, z którego zaczyna się szlak na Rysy, dojechaliśmy w godzinę piętnaście minut. Koszt parkingu 15 Euro. Są parkomaty. 

Poranek był mocno rześki. Wcale nie zapowiadało się na upał, który poczuliśmy dużo później. Po ogarnięciu toalety (toi-toie), opłaty za parking, wypakowaniu, przepakowaniu, ubraniu kolejnej warstwy ubrania, ruszyliśmy. Dochodziła piąta rano. Na pokładzie naszego żółtego szerszenia byli: Krzysiek, Maciek i Wiktor (brat Igora). Kierowcą, ale nie szefową - byłam ja. 

Szlak na Rysy od tej strony jest rzeczywiście łatwy. Łatwy dla turysty, który ma już trochę obeznane tatrzańskie szlaki. Wchodził na przykład na Małołączniak, schodził z Ciemniaka, był w Wysokoch Tatrach. Zetknął się z ekspozycją na Zawracie, Szpiglasowym Wierchu, czy Świnicy. Nic na tym szlaku nie zaskakuje. 

Początkowo, około 4 kilometry wchodzi się asfaltem pod górkę. Po niecałej godzinie marszu trasa zaczyna piąć się ścieżką w lesie, żeby po jakimś czasie meandrować wśród kosodrzewin. Za chwilę krajobraz się zmienia, zaczyna dominować kamieniste oblicze gór. To ta dzikia, ledwo ujarzmiona, moja ulubiona odsłona Tatr. Szlak pnie się zygzakiem. Cały czas w górę, z czasem coraz ostrzej. Mijany Żabi Staw zostaje w dole, pojawia się jedyna na tej trasie drabinka i łańcuchy, o niewysokim stopniu trudności. 

Za drabinką są jeszcze jeden, dwa zygzaki, nie pamiętam dokładnie ile, bo mozolnie krok za krokiem pięłam się w górę, wyjątkowo tego dnia w mało sprzyjającej formie, gdy szlak nabiera tempa. Jest mocniej w górę i już wiesz, choć nigdy wcześniej tu nie byłaś, że za chwilę wyłoni się Chata pod Rysami. Ostatnia baza przed szczytem. 

Wyżej i wyżej. I nagle dostrzegasz, że sięgasz prawie chmur, choć to jeszcze nie docelowy punkt, do którego zmierzasz. Widoki robią wrażenie. Łapiesz oddech. Jesteś w chacie. Godzina 8:20. Za dziesięć minut pojawia się Krzysiek z Maćkiem, jeszcze za chwilę Ada z rodzicami, Agata z Łukaszem i Wiktor. 

Chłopaki po kilku minutach odpoczynku uznają, że mogą ruszać dalej. Ada rezygnuje z wejścia na szczyt. Jej mama postanawia kontynuować wędrówkę. 

Ruszam z chłopakami. Z chaty mamy 45 minut na Rysy. Znów wzdłuż zbocza prowadzi szlak. Coraz wyżej. Za chwilę skręca w lewo. Teraz dopiero widzimy dwa szczyty. Polskie i słowackie Rysy. Dopiero pod koniec robi się wyraźnie stromo. Chwilami wdrapuję się jakbym szła po drabinie. Za mną ani przede mną nie ma przepaści. Czuję się bezpiecznie. Docieram do łącznika między Rysami. Chłopaki machają do mnie ze słowackich Rys. Siadam. Odpoczywam. Chłonę wszystkimi zmysłami przestrzeń, ktora mnie otacza.

Słowackie Rysy.
Z lewej strony na górze
siedzą Maciek i Krzyś.

Patrzę na wejście na słowackie Rysy. Wiem już, że tam nie wejdę. Nie ufam sobie. Nie dzisiaj. Pewno już nigdy. Ostatni odcinek na polski szczyt pokonuję minutę. Jestem. Rysy są moje. Wokół ludzie. Nie ma wielkiego tłumu. Jest miejsce dla każdego. Proszę kogoś o zrobienie mi zdjęcia. Czekam na chłopaków. Docierają i oni.

Morskie Oko i Czarny Staw Gąsienicowy 

Zejście do chaty nie zabrało nam wiele czasu. Po drodze mijaliśmy kolejne osoby z naszej grupy. Tym razem w chacie mieliśmy więcej czasu na odpoczynek i posiłek. Słońce zaczynało przygrzewać. Rozprzestrzeniający się gorąc ciągle jeszcze tłumił wiatr. Po jakiś czterdziestu minutach zaczęliśmy wszyscy schodzić. Zejście nie bolało. Ku mojemu zaskoczeniu to szlak z Ciemniaka w poniedziałek dał bardziej popalić moim kolanom. Za to słońce zaczynało mocniej dokuczać. Im byliśmy niżej, tym było upalniej i mniej wietrznie. Nie było gdzie schować się przed promieniami. Współczułam tym, którzy dopiero zaczynali wspinać się na górę. Nie wiem, ile zajęło nam schodzenie. Wiem, że w pewnym momencie każdy z nas zaliczał mniejszy lub większy kryzys. Gorąc dawał popalić. W końcu dotarliśmy do parkingu. Orzeźwiły nas lody, które sobie zafundowaliśmy w otwartej budce na parkingu. Nigdy żadne wcześniej mi tak nie smakowały. Co robi zmęczenie z człowiekiem.

To, że pokonałam swoją słabość, weszłam na Rysy, spełniłam marzenie, które kiedyś w liceum, gdy zaczynałam górskie wędrówki, wydawało mi się tak mało osiągalne, dotarło do mnie z całą mocą dopiero w piątek. Poczułam się szczęśliwa i spełniona. Piękne uczucie.

Kilka uwag.

Szlak na Rysy od strony słowackiej technicznie nie jest trudny. Wymaga jednak kondycji i świadomości, że to nie jest krótka trasa i trzeba pokonać przewyższenie prawie 1300 metrów, najpierw w górę, potem w dół.  

Warto zacząć wędrówkę skoro świt, szczególnie w słoneczny i upalny dzień. Całą trasę do Chaty pod Rysami pokonaliśmy w bluzach, mimo wysiłku. Szliśmy w cieniu, było chłodno, dobrze się szło. 

Nie użyliśmy kasķów. Istnieje ryzyko spadających kamieni, potrąconych przez wspinających się turystów (wyższe partie Tatr to skały, kamienie). Niewykluczone, że właśnie wczesna pora rozpoczęcia wycieczki uchroniła nas przed tłumami na górze. I przez to mniejszym natężeniem wędrujących i niższym ryzykiem potrąconych kamieni. A może po prostu mieliśmy szczęście. Zdecydowana większość osób od strony słowackiej wchodziła bez kasków. Sprawa do indywidualnego rozważenia. Wypożyczenie kasku w Zakopanem to koszt 25-35 zł w zależności od wypożyczalni plus 100 zł kaucja płatna gotówką.